Als de coronacrisis de afgelopen maanden iets duidelijk heeft gemaakt, dan is het wel dat er gedacht wordt vanuit de zorgprofessional en niet vanuit de cliënt. Dit concluderen Cindy Hobert en Marianne de Jong, de respectievelijke directeuren van OZOverbindzorg en PAZIO; beide online platformen voor zorg en welzijn. “In maart en april ging elke zorgorganisatie zijn eigen oplossing zoeken om de cliënt of patiënt te bereiken. Terwijl we in mei en juni zagen dat die zorgorganisaties aanklopten met de melding dat ze de verbinding met andere professionals en de patiënt kwijt waren”. De directeuren stellen dat er veel versnipperde zorg en daardoor onwetendheid is, waardoor de kwaliteit van de zorg in het gedrang komt en de zorg niet efficiënt is.
Vanuit een persoonlijke drijfveer werken PAZIO en OZOverbindzorg aan een gezamenlijk doel: betere netwerkzorg. Toch merkt De Jong op dat professionals met wie ze gesprekken voert, PAZIO en OZOverbindzorg als hetzelfde zien. De Jong: “We zijn geen concurrent van elkaar, we kunnen elkaar juist helpen. PAZIO en OZO zijn niet overlappend, maar vullen elkaar aan in de hele netwerkzorg.” PAZIO, onderdeel van het UMC Utrecht, verbindt de systemen aan elkaar zodat er meer eenvoud in komt voor de gebruiker en OZOverbindzorg laat in één oogopslag zien welke mensen er bij een cliënt betrokken zijn en maakt onderlinge communicatie mogelijk. “We hebben een soortgelijke doelstelling: gemak en overzicht voor de cliënt. PAZIO kan zonder OZO werken en andersom, maar we zijn wel heel complementair aan elkaar,” aldus De Jong. “PAZIO ontsluit diverse data en OZO zorgt voor de onderlinge communicatie.”
Complementeren in plaats van concurreren
PAZIO en OZOverbindzorg kwamen in 2015 met elkaar in aanraking nadat beide opschalingssubsidie hadden ontvangen van ZonMw. “We hebben elkaar anderhalf jaar gevolgd vanuit hetzelfde traject waar we inzaten. De wil om samen te werken was er toen al wel, maar er waren nog geen gebieden waar wij beiden werkzaam waren,” aldus Hobert. Dit veranderde in de regio Utrecht. PsyNet, een online omgeving voor cliënten in de psychiatrische zorg, vormde uiteindelijk de eerste verbindende schakel tussen PAZIO en OZOverbindzorg. Inmiddels werken ze ook samen om ouderen de regie te geven in Utrecht. Hiermee wordt de samenwerking gestimuleerd en is de cliënt onderdeel van het zorgnetwerk. Hobert: “We willen mensen een stem geven.”
|
Cindy Hobert | Directeur OZOverbindzorg
“In Nederland wordt er teveel gedacht vanuit de professional. We denken er niet over na dat cliënten zoveel verschillende apps hebben voor de zorg,” stelt Hobert. “Er is in Nederland niemand die ICT voor de patiënt bouwt. Alle ICT-systemen worden voor de professional gebouwd en dan met de nadruk op één professional.” Met OZOverbindzorg staan de patiënt en zijn mantelzorger(s) centraal, de zorgprofessionals zijn uiteraard nauw betrokken. “Het gaat ons niet om het delen van medische dossiers, het gaat om overleg en afstemming, wie doet wat.”
Ook de Jong herkent de versnipperde netwerkzorg. “Ik ben zelf mantelzorger van mijn moeder en had onlangs een vervelende situatie. Niemand wist waarom een bepaalde medicatie was stopgezet. Ik was toen heel boos en geïrriteerd vanwege de stress. Pas uren later kregen we te horen waarom dat gedaan was. Als we grip hadden gehad op de situatie dan hadden we er vertrouwen in gehad. Je doet elkaar niet te kort op die manier, je hebt gewoon heel kort even overleg”.
Onwetendheid binnen en buiten het netwerk
“Door het gebruik van OZO wordt je gedwongen om beter met elkaar na te denken over wat eigenlijk de bedoeling is in een samenwerking,” vertelt Hobert. Ze stelt dat veel hulpverleners vaak niet eens van elkaars bestaan weten. “Het afgelopen jaar hebben we met een school met OZO gewerkt. Van de eerste 30 kinderen die in OZO kwamen, bleken er twintig kinderen tien of meer hulpverleners te hebben. En dat was gewoon in het regulier basisonderwijs. Niet alleen wij waren verbaasd, iedereen was verbaasd. Wie doet eigenlijk wat en wat kost dat wel niet.”
Marianne de Jong | Directeur PAZIO |
Het probleem ligt volgens De Jong en Hobert in de vraag wie de probleemeigenaar is. Zo richt PAZIO zich niet alleen op de zieke patiënt, maar ook op welzijn. Ook op dat laatste vlak is het niet duidelijk wie er verantwoordelijk is. “Iedereen wijst dan naar elkaar,” stelt De Jong. “Moet de gemeente de verantwoordelijkheid nemen, ligt dat bij de inwoners of moet het juist landelijk gefinancierd worden?”
OZOverbindzorg wordt vanuit de gemeente en zorgverzekeraar vergoed. “We willen niet dat iemand in het veld gaat betalen, want dan gaan zij ook bepalen. Belang van de inwoner is dan verder weg dan ooit. Om netwerkzorg goed neer te kunnen zetten, moet je voorkomen dat er keuzevrijheid is om mee te doen. Als je het laat afhangen van financiering per organisatie krijg je nooit een sluitend netwerk,” stelt Hobert. Ze verwijst hiermee naar een uitspraak van kinder- en jeugdpsychiater prof. dr. Floortje Schepers. “Deze hoogleraar zei ‘Ik ben ervan overtuigd dat een hulpverlener nooit alleen een patiënt beter kan maken. Je hebt het hele netwerk nodig en wat je vooral nodig hebt is het thuisfront. Het sociale stuk om iemand beter te kunnen maken.’ Dat ben ik helemaal met haar eens. We hebben alleen een landelijke verandering nodig om dat voor elkaar te krijgen.”
Waar OZOverbindzorg zich richt op de cliënt en zijn mantelzorger(s), wil De Jong het met PAZIO juist breder trekken. “Nu heb je als cliënt overal verschillende apps en wachtwoorden voor om bij de informatie te komen. Met PAZIO willen we juist verschillende toepassingen op ons platform ontsluiten. Je logt gewoon één keer in via DigiD en je hebt allerlei data tot je beschikking. Van het ziekenhuis, van de huisarts, van de gemeente, of je nu ziek of gezond bent. Hobert vult aan: “Wij zijn OZOverbindzorg niet gestart om de wereld te veroveren, maar als je maatschappelijke doelstellingen hebt zoals wij, dan voelt het ook niet goed om iets dat goed werkt bij jezelf te houden. We gunnen elk mens een beter communicerend netwerk.”
De ambitie van De Jong is om de 1,2 miljoen inwoners in de regio Utrecht te gaan verbinden en ontsluiten op het gebied van (psychosociale)zorg en welzijn. “Wij bieden een middel. Goede samenwerkingsafspraken blijven heel belangrijk. En het past ook gewoon heel goed in deze tijd.” Samen met OZOverbindzorg zijn de eerste stappen inmiddels gezet. Hobert: “Maar om dit landelijk te doen moet er ook een landelijk besluit genomen worden.”
